Veelgestelde vragen

Met 8% beschermde natuur heeft de provincie Zuid-Holland het minste groen van Nederland en tegelijkertijd de meeste inwoners. Oprukkende bebouwing is een van de bedreigingen voor het landschap en de natuur in de Randstad. Meer natuur is dan ook al jaren een grote wens in de drukbevolkte provincie. De ambitie is om het percentage natuur te vergroten tot 10%. Als we van de Bonnenpolder - waarvan de toekomst al tientallen jaren onzeker is - een vrij toegankelijk natuurgebied kunnen maken, dan betekent dit in één klap 128 hectare nieuwe natuur. Een unieke kans die bijdraagt aan een beter leefklimaat in deze regio en het vergroten van de hoeveelheid natuur in de provincie Zuid-Holland.

Onze droom is om een groot, aaneengesloten natuurgebied te realiseren waardoor de Bonnenpolder ook in de toekomst open en groen blijft.

Het plan voor natuurontwikkeling in de Bonnenpolder is een initiatief van het Zuid-Hollands Landschap, Natuurmonumenten en Natuurbegraven Nederland. Het doel is om de Bonnenpolder te laten overvloeien in de natuur van het Staelduinse Bos (een Natura 2000-gebied), zodat er meer ruimte ontstaat voor planten en dieren. Tegelijkertijd kunnen natuurliefhebbers recreëren en genieten van de natuur. De aanleg van extra fiets-, wandel- en ruiterpaden biedt veel meer mogelijkheden om de natuur te beleven midden in de Randstad. Een gedeelte van het natuurgebied biedt ruimte aan mensen die een laatste rustplaats willen in de natuur. Met dit plan blijft de Bonnenpolder ook voor toekomstige generaties open en groen en voor altijd natuur.

Nee, dit nieuwe gebied wordt geen Natura-2000 gebied zoals het Staelduinse Bos. Wel wordt het door de Provincie Zuid-Holland opgenomen in het Natuur Netwerk Nederland.

Natuur:
De mogelijkheid om de natuur in één keer met zoveel hectare uit te breiden is uniek. Hiermee kunnen we de hoeveelheid natuur in Zuid-Holland vergroten en draagt het bij aan het uitbreiden van 8% beschermde natuur naar 10% in Provincie Zuid-Holland.

ZHL heeft de mogelijkheid om het gebied uit te bereiden van 128 ha naar 154 ha. Hiermee kunnen we nog meer landbouwgrond omvormen tot natuur en de natuur in de Bonnenpolder een nog grotere impuls geven. Dat zal het natuurgebied in totaal 154 hectare groot maken, maar liefst drie keer zo groot als het huidige natuurgebied.

Daar komt bij dat de natuurontwikkeling plaatsvindt direct naast het Staelduinse Bos, een Natura 2000-gebied. Hierdoor ontstaat een groot aaneengesloten natuurgebied en dat geeft de natuur en de biodiversiteit in deze hoek van Zuid-Holland een enorme impuls. Bovendien kunnen bezoekersstromen dankzij deze ontwikkeling beter worden verdeeld. Dat is hard nodig, want het Staelduinse Bos trekt met name in weekenden en op woensdagmiddag veel recreanten.

Dankzij natuurbeheer op de natuurbegraafplaatsen van Natuurbegraven Nederland verbeteren de leefomstandigheden van het natuurgebied. Dier- en plantensoorten komen voor het eerst of opnieuw voor, óf groeien in aantal. Door natuurbegraven ontstaat ruimte voor variatie, de natuur ziet er per periode anders uit. Dit heeft een positief effect op de leefgebieden voor verschillende dieren en planten.

Lees hierover meer op de website van Natuurbegraven Nederland

Milieu:
Met de ontwikkeling ‘Natuur in de Bonnen’, creëren we een extra natuurgebied van maar liefst 154 hectare waarmee we bijdragen aan het versterken van biodiversiteit en beleefbaarheid in het gebied. Met deze ontwikkeling stopt de landbouwfunctie in het gebied. Dit heeft een groot positief effect op de stikstofdepositie in de nabijgelegen Natura 2000 gebieden (Solleveld en Kapittelduinen). De ontwikkeling zorgt er voor dat er sprake is van een enorme vermindering van stikstof. Dit is heel goed nieuws voor deze Natura 2000 gebieden.

Daarnaast worden de landbouwactiviteiten van de boerderij die is aangekocht aan de Bonnenweg 50  beëindigd. Doordat de landbouwactiviteiten bij de Bonnenweg 50 stoppen, neemt de stikstofdepositie als gevolg van beëindiging van deze landbouwactiviteiten flink af. Met een deel van de stikstofruimte die hiermee vrijkomt (60%) worden kansen geboden voor andere ontwikkelingen in Hoek van Holland (die vanwege de stikstofdepositie anders niet mogelijk zijn).

Natuurbegraven is gebonden aan wettelijke milieu hygiënische voorschriften. Hiermee is de bescherming van de bodem en het grondwater tegen verontreiniging wettelijk geborgd. Uit verschillende onderzoeken, waaronder van Alterra (2013), blijkt dat natuurbegraven, mits volgens de wettelijke voorschriften en de werkwijze zoals vastgelegd in ons werkprotocol wordt gewerkt, geen verstorend effect heeft op natuurwaarden. As uitstrooien op een natuurbegraafplaats is niet toegestaan, omdat dit de bovenlaag van de grond voedselrijker maakt en zo een nadelig effect heeft op de variatie in de plantengroei. Om nadelige effecten op het milieu te voorkomen, zijn alleen natuurlijke materialen in en op het natuurgraf toegestaan.

Wageningen University & Research (WUR) heeft in opdracht van Natuurmonumenten in 2017 onderzoek gedaan naar het effect van natuurbegraven op vegetatie en bodemwaarden op natuurbegraafplaats Heidepol (toen vijf jaar in gebruik). Dit onderzoek wijst uit dat natuurbegraven geen negatief effect heeft op de natuur. Uit recente uitspraken blijkt dat de Raad van State de uitkomsten van de onderzoeken onderschrijft. Bezwaren over negatieve impact van natuurbegraven op natuur en milieu zijn ongegrond verklaard.

In de Wet op de lijkbezorging is vastgelegd dat een graf minimaal 30 cm boven de gemiddelde hoogste grondwaterstand moet liggen. Daarnaast moet een graf minimaal 65 cm onder het maaiveld liggen. Om deze reden, en daarbij rekening houdend met de hoogte van een kist, moet de gemiddelde hoogte van de grondwaterstand op minimaal 1,45 meter onder het maaiveld liggen om te kunnen begraven. Voor natuurbegraven geldt dit ook.

Het maaiveld in de Bonnenpolder is daarvoor nu niet hoog genoeg. In het plan dat we met de omgeving hebben gemaakt, is gekeken naar de beste inpassing in het gebied. Door het hoogteverschil tussen het Staelduinse Bos en de aangrenzende polder is het Staelduinse Bos aan het verdrogen. Een uitbreiding van het duinbos richting het poldergebied zou die verdroging kunnen tegengaan. Met de uitbreiding van het duinbos ontstaat er een maaiveldniveau dat hoog genoeg is om natuurbegraven in het gebied mogelijk te maken. Daar waar niet wordt opgehoogd, maar natuurbegraven wel mogelijk wordt gemaakt, zullen urnennatuurgraven worden gerealiseerd. In het bestemmingsplan is onderscheid gemaakt tussen natuurbegraven in het duinbos en natuurbegraven in de polder.

De ophoging gebeurt zoveel mogelijk met bodemmateriaal dat elders of aangrenzend aan het plangebied vrijkomt bij de natuurinrichting, zodat de grondaanvoer aanzienlijk kan worden beperkt. Zo komt er bij de natuurinrichting grond vrij bij het afgraven van het moeras en natuurvriendelijke oevers en bij de verlaging van de bodem voor de ontwikkeling van natuurgrasland.

In 2017 is in samenwerking met bewoners, lokale ondernemers en belangenorganisaties een eerste ontwerpschets gemaakt voor ontwikkeling van een natuur- en recreatiegebied van in totaal 128 hectare, grenzend aan het Staelduinse Bos (een Natura 2000-gebied). In een deel van het nieuwe natuurgebied komt ruimte voor natuurbegraven.

Het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam heeft op 2 juni 2020 het ontwerp bestemmingsplan vastgesteld. In dit bestemmingsplan zijn diverse initiatieven voor de Bonnenpolder en Oranjebuitenpolder in Hoek van Holland opgenomen. Met dit besluit kwam het plan om de Bonnenpolder voor de toekomst te behouden als open polder én meer natuur in de provincie Zuid-Holland weer een stap dichterbij. 

Op 30 september 2021 heeft de gemeenteraad van Rotterdam ingestemd met het hernieuwde bestemmingsplan 'Oranjebonnen'. Natuur in de Bonnen maakt hier onderdeel van uit. 

De voorbereidingen voor de realisatie zijn al in gang en bij positief besluit, starten de eerste werkzaamheden in het gebied naar verwachting begin 2025. Na de zomer 2024 lichten de betrokken partijen de planning van de werkzaamheden toe aan de omgeving tijdens een informatieavond. Wie de ontwikkelingen wil volgen, kan zich abonneren op de nieuwsbrief.

Deze natuurontwikkeling wordt mogelijk gemaakt door de krachten te bundelen van meerdere partijen waaronder: Zuid-Hollands Landschap, Natuurmonumenten en Natuurbegraven Nederland.

Nee, er zijn geen plannen om de natuurbegraafplaats uit te breiden. De grootte van het gedeelte dat is bestemd voor natuurbegraven en het maximum aantal beschikbare plekken zijn in het bestemmingsplan vastgelegd.

Een natuurbegraafplaats is een natuurgebied waar begraven in de natuur mogelijk is. Je kunt hier een eeuwigdurend natuurgraf kopen, dat altijd onderdeel van de natuur blijft. De natuur zorgt voor de plek die je overlaat aan je geliefden en nabestaanden. Een natuurbegraafplaats is naast een natuurgebied vooral ook een plek van herinnering, bezinning en van rust.

Op een natuurbegraafplaats speelt bescherming, behoud en beheer van de natuur een hoofdrol.

De natuur op de natuurbegraafplaatsen is altijd leidend en bepaalt waar natuurbegraven mogelijk is. Een boom moet bijvoorbeeld kunnen blijven groeien en leefgebieden van dieren worden niet verstoord. Slechts 10% van een natuurbegraafplaats wordt daadwerkelijk gebruikt voor natuurbegraven. Dankzij natuurbeheer op de natuurbegraafplaatsen van Natuurbegraven Nederland verbeteren de leefomstandigheden van het natuurgebied. Dier- en plantensoorten komen voor het eerst of opnieuw voor, óf groeien in aantal. Door natuurbegraven ontstaat ruimte voor variatie, de natuur ziet er per periode anders uit. Dit heeft een positief effect op de leefgebieden voor verschillende dieren en planten.

Jouw plek mag worden gemarkeerd met een vergankelijke houten gedenkteken. Op sommige plekken is het mogelijk een gedenkboom te plaatsen.

Naar verwachting zal het ongeveer veertig jaar duren voordat in de Bonnenpolder de laatste natuurbegrafenis zal plaatsvinden. In de toekomst verdwijnt de functie natuurbegraven en blijft een natuurgebied over dat voor altijd natuur zal blijven.

Onder leiding van Adriaan Geuze en Penne Hangelbroek van landschapsarchitectenbureau West 8 is,  samen met omwonenden en belanghebbenden, een plan ontwikkeld om de landbouwgrond om te vormen tot een toegankelijk en hoogwaardig natuurgebied, waarin de karakteristieke openheid van het polderlandschap behouden blijft. Cultuurhistorische en landschappelijke elementen worden hersteld. Langs de herstelde waterlopen worden natuurvriendelijke oevers aangelegd. Planten-, dier- en vogelsoorten die hier van oorsprong voorkomen zullen het gebied hierdoor weer weten te vinden. De Hoeve van Rijckevorsel kan in de toekomst worden gebruikt voor recreatieve functies, zoals een landwinkel of horeca.

Het Zuid-Hollands Landschap zal het natuurgebied beheren, met uitzondering van de 30 hectare die zijn bestemd voor natuurbegraven. Deze worden de komende dertig tot veertig jaar beheerd door Natuurbegraven Nederland. In de toekomst zal Het Zuid-Hollands Landschap ook het beheer van dit natuurgebied overnemen. 

Op 30 hectare van de 154 hectare gaan we natuurbegraven mogelijk maken. Op de natuurbegraafplaats bepaalt de natuur waar en hoeveel natuurgraven gerealiseerd kunnen worden, met een maximum van 10% binnen de 30 hectare.

Ja, de natuurbegraafplaats is onderdeel van het totale natuurgebied en past bij het open karakter van de Bonnenpolder en bij het aangrenzende Staelduinse Bos (een Natura 2000-gebied). We vinden het belangrijk dat mensen in alle vrijheid van deze natuur kunnen genieten. Daarom komen er wandel- en fietspaden in het gehele natuurgebied dat iedere dag te bezoeken is tussen zonsopkomst en zonsondergang.

Er komt een aparte parkeerplaats voor de bezoekers van de natuurbegraafplaats. Bezoekers van de Bonnenpolder kunnen straks parkeren op de bestaande parkeerplaatsen van het Staelduinse Bos (een Natura 2000-gebied).